Cieszyńskie kołacze drożdżowe wypieki z serem, makiem lub owocami

Cieszyńskie kołacze to prawdziwy symbol tradycyjnej kuchni tego regionu. Od wieków pieczono je na wesela i wielkie uroczystości , a ich przygotowanie było rytuałem, który łączył pokolenia. Każdy dom miał swój sprawdzony przepis, a zapach świeżo pieczonego ciasta unosił się w całej okolicy. W odróżnieniu od mniejszych, nadziewanych drożdżówek, kołacze w Cieszynie były duże, okrągłe i miały wyjątkowy, charakterystyczny smak.
Sekret tkwił w puszystym, maślanym cieście oraz bogatych nadzieniach serowym, makowym lub owocowym. Nie mogło w nich zabraknąć kruszonki, która dodawała przyjemnej chrupkości. Do dziś w Cieszynie można spotkać je na rodzinnych uroczystościach i jarmarkach, ale najlepsze są oczywiście te domowe.
Jeśli chcesz poczuć smak prawdziwej tradycji, spróbuj upiec kołacze cieszyńskie według poniższego przepisu. Ich przygotowanie wymaga trochę cierpliwości, ale efekt końcowy jest wart każdej chwili spędzonej w kuchni!
Przepis na cieszyńskie kołacze
Porcja: 3 duże kołacze (dla ok. 10 osób)
Czas przygotowania: ok. 3 godziny (w tym wyrastanie ciasta)
- 500 g mąki pszennej
- 25 g świeżych drożdży (lub 7 g suchych)
- 250 ml ciepłego mleka
- 80 g cukru
- 80 g masła (roztopionego)
- 2 jajka
- szczypta soli
Nadzienie serowe:
- 300 g twarogu (najlepiej tłustego)
- 2 łyżki cukru
- 1 żółtko
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
Nadzienie makowe:
- 200 g mielonego maku
- 100 ml mleka
- 2 łyżki miodu
- 1 łyżeczka cynamonu
Nadzienie owocowe:
300 g śliwek, jabłek lub jagód
2 łyżki cukru
1 łyżeczka cynamonu
50 g mąki
30 g cukru
30 g masła
1 jajko do posmarowania wierzchu
Przygotowanie:
- Przygotowanie ciasta
- W ciepłym mleku rozpuść drożdże z łyżką cukru i odstaw na 10 minut, aż zaczyn zacznie pracować. W dużej misce wymieszaj mąkę, resztę cukru i sól. Dodaj jajka, roztopione masło i zaczyn drożdżowy. Wyrabiaj ciasto przez około 10 minut, aż stanie się elastyczne i gładkie. Przykryj ściereczką i odstaw do wyrośnięcia na 1,5 godziny.
- Przygotowanie nadzienia
- Serowe : Utrzyj twaróg z cukrem, żółtkiem i wanilią na gładką masę.
- Makowe : Zalej mak gorącym mlekiem, dodaj miód i cynamon, gotuj przez 5 minut, mieszając.
- Owocowe : Pokrój owoce w drobną kostkę, wymieszaj z cukrem i cynamonem.
- Formowanie kołaczy
- Wyrośnięte ciasto podziel na 3 części. Każdą rozwałkuj na placek o średnicy ok. 25 cm i przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Na środku każdego placka rozsmaruj nadzienie, zostawiając wolny brzeg ok. 2 cm.
- Przygotowanie kruszonki
- Wymieszaj mąkę, cukier i masło, rozcierając palcami, aż powstaną grudki. Posyp nią wierzch kołaczy.
- Pieczenie
- Przed pieczeniem posmaruj brzegi ciasta roztrzepanym jajkiem. Wstaw do nagrzanego piekarnika i piecz w 180°C przez 25-30 minut , aż kołacze nabiorą złocistego koloru.
- Podanie
- Po wystudzeniu możesz posypać je cukrem pudrem lub polać lukrem. Cieszyńskie kołacze najlepiej smakują jeszcze lekko ciepłe, z kubkiem kawy lub herbaty.
Cieszyńskie kołacze to nie tylko pyszne ciasto, ale też część historii i tradycji regionu. Kiedyś pieczone na najważniejsze okazje, dziś można cieszyć się nimi na co dzień bo przecież dobra drożdżówka nigdy nie wychodzi z mody. Spróbuj upiec je w domu i poczuj smak prawdziwego Cieszyna!
Autor: Sylwia Olbrych