Wrzesień świadomości FASD. 9 września przypomina o ciąży bez alkoholu
9 września to dzień, który co roku przypomina, że 9 miesięcy ciąży bez alkoholu to konkretna szansa na zdrowy start dziecka. Poznaj historię daty, najważniejsze fakty o FASD i praktyczne wskazówki, które każdy mieszkaniec powinien znać już dziś.
- W naszym mieście pamiętamy o Światowym Dniu FASD 9 września
- Poznaj korzenie akcji i najważniejsze informacje - sprawdź, co musisz wiedzieć
W naszym mieście pamiętamy o Światowym Dniu FASD 9 września
Światowy Dzień FASD przypada 9 września i co roku we wrześniu działa wiele akcji edukacyjnych poświęconych skutkom picia alkoholu w czasie ciąży. Inicjatywy obejmują spotkania, szkolenia i kampanie w mediach społecznościowych, które mają dotrzeć do przyszłych rodziców i opiekunów. W Polsce obchody organizowane są od 2001 roku, a w wielu krajach wrzesień uznano za miesiąc świadomości FASD.
Poznaj korzenie akcji i najważniejsze informacje - sprawdź, co musisz wiedzieć
Geneza Światowego Dnia FASD sięga 1999 roku. Inicjatywa zaczęła się od trójki rodziców adopcyjnych z USA i Kanady, którzy postanowili mówić jednym głosem o szkodliwości alkoholu w ciąży. Symbolicznie pierwsze sygnały kampanii zabrzmiały 9 września 1999 roku o godzinie 9.09 na wieży Kościoła Metodystów, a dzięki publikacjom w Internecie ruch szybko zyskał międzynarodowy charakter.
Od tamtej pory liczba organizacji i instytucji angażujących się w propagowanie wiedzy o FASD stale rośnie. W 2004 roku Senat Stanów Zjednoczonych uznał dzień 9 września za Narodowy Dzień FASD, a dziś w wielu krajach przez cały wrzesień odbywają się eventy i kampanie uświadamiające.
Poniżej zbieramy najistotniejsze informacje o FASD w formie praktycznej listy, tak aby każdy mieszkaniec mógł szybko zapoznać się z faktami i zastosować je w życiu codziennym.
Alkohol spożywany w czasie ciąży zaburza rozwój zarodka i płodu. Może uszkodzić mózg i inne narządy, co przekłada się na późniejsze trudności w funkcjonowaniu emocjonalnym i społecznym dziecka. Zespół i spektrum wad wywołanych działaniem etanolu w okresie płodowym określa się mianem FASD.
Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży. Nawet niewielkie ilości mogą spowodować nieodwracalne uszkodzenia rozwojowe.
Alkohol to alkohol niezależnie od postaci - piwo, wino, wódka, drinki czy nalewki zawierają etanol i działają tak samo. W czasie ciąży warto zachować pełną abstynencję.
Alkohol jest silnym teratogenem i może wyrządzić w płodzie większe szkody niż palenie papierosów czy niektóre narkotyki. Ze względu na toksyczność jest jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń neurorozwojowych u dzieci.
Łożysko nie stanowi bariery dla alkoholu. Cząsteczki etanolu oraz produkty jego przemiany, jak aldehyd octowy, przechodzą przez łożysko, a po około godzinie stężenie alkoholu we krwi dziecka jest porównywalne ze stężeniem we krwi matki, przy czym mniejszy organizm płodu jest bardziej narażony na uszkodzenia.
Piwo bezalkoholowe może zawierać do 0,5% alkoholu etylowego zgodnie z definicją, dlatego w ciąży lepiej również z niego zrezygnować, aby nie ryzykować.
Zaprzestanie picia alkoholu w dowolnym momencie ciąży jest korzystne. Nawet jeśli zdarzył się epizod spożycia, przerwanie używania alkoholu zmniejszy dalsze ryzyko uszkodzeń.
Popularne mity, np. że czerwone wino poprawia zdrowie czy że piwo pomaga laktacji, są niebezpieczne. Alkohol etylowy to związek chemiczny C2H5OH i jako toksyna może niszczyć rozwijające się komórki płodu.
Badania wskazują, że w Polsce FASD występuje co najmniej u 20 na 1000 dzieci w wieku 7-9 lat. To około dwadzieścia razy więcej niż dzieci z Zespołem Downa. Ważne: FASD można zapobiec w 100% przez abstynencję w czasie ciąży.
Alkohol przenika do mleka matki, dlatego także w okresie karmienia piersią spożywanie alkoholu może zaszkodzić rozwojowi dziecka.
Jolanta Terlikowska, Dyrektor Programowa Instytutu Nowej Kultury, profilaktyk, specjalista ds. profilaktyki FASD
Tekst został przygotowany w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej Ciąża bez alkoholu - profilaktyka FASD realizowanej w 2025 roku przez Fundację Instytut Nowej Kultury.
Decyzje podejmowane dziś mają wpływ na przyszłość. 9 miesięcy bez alkoholu to realna inwestycja w zdrowie następnego pokolenia. Warto o tym pamiętać rozmawiając z partnerem, rodziną i bliskimi - abstynencja powinna dotyczyć okresu prokreacji i obejmować obu rodziców.
Na podst. Urząd Miejski Cieszyn
Autor: krystian
